Neoimpresjonizm w skórcie

Neoimpresjonizm jest nurtem będącym jednym z wielu zjawisk sztuki postimpresjonistycznej. Ten kierunek malarstwa francuskiego, zapoczątkowany został ok. 1880 roku przez Georges’a Seurata. Dążył do zreformowania impresjonizmu poprzez zastąpienie lirycznej improwizacji ścisłą metodą budowania obrazu z wykorzystaniem naukowych zdobyczy optyki, analizy światła i koloru, fizjologii i psychologii widzenia. Neoimpresjoniści praktykowali puentylizm, technikę polegającą na nie mieszaniu farb na palecie a nakładaniu drobnych punktów farby, tak że kolory mieszały się i łączyły w oku widza. Była to bardzo czasochłonna technika, co sprawiało, że jedno dzieło powstawało przez długi czas (wcześniej tworzono do niego szkice w plenerze, a żmudne nakładanie farby kontynuowano w pracowniach).

Zwolennicy tego nurtu zorganizowali wystawę artystyczną w Paryżu w 1884 roku, nazwaną Salonem Niezależnych (również wystawa niezależnych). Jej powstanie było wyrazem sprzeciwu artystów wobec oficjalnego salonu, którego jury odrzuciło część zgłaszanych prac. Mimo iż z czasem krytyka zaczęła interesować się tym nowym malarstwem, nie polepszyło to sytuacji materialnej przedstawicieli tego nurtu. Do przedstawicieli, jak i również współzałożycieli tej wystawy, należał min. Paul Signac, autor traktatu „od Delacroix do neoimpresjonizmu”, opublikowanego w 1899 roku. Określił w nim podstawowe założenia tego nurtu. W swoim malarstwie szukał zasad współdziałania barw, nie rezygnując przy tym z odzwierciedlania nastroju.

Innym współzałożycielem wcześniej wspomnianej wystawy był Camille Pissarro, który opracował własną oryginalną technikę. Jego dzieła charakteryzuje brak schematycznego podejścia do natury i obrazu. W krajobrazach Pissarra formy i barwy stale są inne, niepowtarzalne, a kompozycja zupełnie pozbawiona jest tradycyjnych schematów. Z czasem jego obrazy stawały się coraz bardziej świetliste, a jego styl coraz bardziej się krystalizował. Niestety jego dzieła zaczęły cieszyć się uznaniem publiczności dopiero pod koniec jego życia, kiedy to w 1892 roku urządzono wielką retrospektywną wystawę jego dzieł.
Za wystawę salonu niezależnych odpowiedzialny był również Henri Edmond Cross, zwolennik Signaca i jego sposobu malowania techniką puentylizmu. Malował pejzaże, akty i portrety, a w swoich dziełach nieraz bliższy był naturalizmu, w innych dziełach z kolei koncentrował się na nastrojowej dekoracji, przechodząc w abstrakcję. Jego twórczość dowodzi znaczeniu neoimpresjonizmu jako nurtu, który był punktem wyjścia i inspiracją do dalszych rewolucyjnych malarskich poszukiwań.

Na podstawie tekstu: Lam W., Malarstwo na przestrzeni stuleci, Warszawa, 1972.